Het heeft meer dan 15 jaar strijd gekost maar uiteindelijk is de LBC-NVK erin geslaagd om een eerste uiterst belangrijke stap te zetten in het dossier van het werknemersstatuut voor onthaalouders. Op 1 januari 2015 start een proefproject. Een eerste groep onthaalouders zal dan werken als echte werknemers met een volwaardig werknemersstatuut en alle rechten en plichten die daarbij horen.
Proefproject
Dat de Vlaamse regering uiteindelijk op 14 februari het proefproject dat de LBC-NVK uitwerkte en samen met de sociale partners indiende heeft goedgekeurd is de verdienste van de strijd van de honderden onthaalouders die samen met ons jaar na jaar het volwaardig werknemersstatuut onder de aandacht en op de politieke agenda hielden. Gemakkelijk is het nooit geweest en we hebben al onze creativiteit en energie nodig gehad. Uiteindelijk zijn we erin geslaagd om die zo belangrijke eerste stap te zetten.
Het proefproject voorziet in een werknemersstatuut voor 73 full time equivalenten onthaalouders aangesloten bij een private dienst en een 20-tal onthaalouders die werken voor een publieke dienst. Al bij al een beperkte groep maar het historische belang van de invoering van het werknemersstatuut mogen we absoluut niet onderschatten. Vanaf 1 januari 2015 is het volwaardig werknemersstatuut voor onthaalouders niet langer iets theoretisch waarvan we politici telkens opnieuw moeten overtuigen dat het haalbaar is.
Lange weg
Even surfen naar op deze site volstaat om te zien dat we een lange weg hebben afgelegd. In 2009 leek het werknemersstatuut heel dichtbij. De federale ministers Milquet en Onkelinx beloofden toen naar aanleiding van de grote voorjaarsbetoging van de LBC-NVK om tegen 1 januari 2010 het werknemersstatuut voor onthaalouders te regelen.
Toen Alexander Decroo (OpenVLD) vervolgens de stekker uit de federale regering trok, leidde dat er niet alleen toe dat ons land het record voor langste regeringsvorming liet sneuvelen maar vooral ook tot een politieke stilstand in het dossier werknemersstatuut.
De LBC-NVK zorgde er ondertussen wel voor dat er in het vierde Vlaams Sociaal Akkoord voor de non-profit (VIA4) 1 miljoen euro, een derde van het totale budget voor de kinderopvang, werd uitgetrokken voor de invoering van een werknemersstatuut voor onthaalouders. Ongezien, want aangezien onthaalouders op dat moment geen werknemers waren konden er in het VIA4 eigenlijk ook geen budget voor hen voorzien worden.
Voor de politici leek het boeken toe tot na de verkiezingen van mei 2014. Totdat de LBC-NVK in september 2012 met een sociale media campagne de kwestie terug op de politieke agenda bracht. In september 2013 zorgden we er met de campagne “Minister Vandeurzen, ja het kan” voor dat de kabinetten van de Vlaamse minister van Welzijn en van de federale minister van Werk samen met ons onderhandelden over de concrete kostprijs en de juridische gevolgen van de invoering van een werknemersstatuut.
Toen dat proces was afgerond en duidelijk was dat minister Vandeurzen niet met extra budget over de brug kwam, heeft de LBC-NVK op basis van het miljoen euro uit VIA4 een project uitgewerkt om daarmee een eerste groep onthaalouders een volwaardig werknemersstatuut te geven. Dat project werd op 14 februari door de Vlaamse regering goedgekeurd.
Wat houdt het volwaardig werknemersstatuut in?
Als werknemer zullen de onthaalouders niet langer enkel een onkostenvergoeding krijgen maar een loon. Dat is het wettelijk minimumloon. Daarbovenop krijgen ze een onkostenvergoeding van 30% op dat loon. Vanzelfsprekend krijgen zij net als alle andere werknemers enkel en dubbel vakantiegeld en hebben zij recht op 20 dagen vakantie. Daarnaast krijgen onthaalouders een volledige ziekteverzekering zodat ze, wanneer ze ziek zijn, geen loonverlies lijden. Zij hebben ook recht op werkloosheidsvergoeding en een volwaardig pensioen.
Naast die rechten zullen onthaalouders ook plichten hebben. De dienst zal sollicitaties uitschrijven voor de beschikbare plaatsen op basis van een profiel. De verhouding met de werkgever zal duidelijk omschreven zijn. Zo zal het voortaan de verantwoordelijkheid zijn van de dienst om ervoor te zorgen dat de onthaalouder de bezetting haalt. Anderzijds zal een onthaalouder geen kinderen meer kunnen weigeren en zullen de openingsdagen en uren contractueel bepaald worden.
De komende maanden zal de LBC-NVK samen met de verantwoordelijke diensten de praktische organisatie van het project verder uitwerken. Daarnaast blijft de LBC-NVK vechten voor een volwaardig werknemersstatuut voor alle onthaalouders. En daarbij blijven wij rekenen op jullie steun en solidariteit en op de steun en solidariteit van de werknemers uit alle sectoren van zorg, welzijn en cultuur.
Fatiha Dahmani, sectorverantwoordelijke LBC-NVK